BUSCADOR RECOLECTA

[Resume] Descríbese o significado actual dos termos "Minerais e Rochas Industriais" e faise un pequeno repaso do seu desenrolo histórico. Para facer unha valoración da súa incidencia económica en Galicia, danse dados da súa produción e comercialización recolleitos nas estatísticas oficiais existentes, referidas ó ano 1980. Por último, fanse unhas consideracións sobor da problemática deste sector industria1 en Ga1icia e apúntanse algunhas medidas para un mellor aproveitamento e..., [Resumen] Se describe e1 concepto actual de "Rocas y Minerales Industriales" y se hace un breve repaso a su desarrollo histórico. Para hacer una evaluación de su incidencia económica en Galicia se dan datos de produción y comercialización tomados en 1as estadisticas oficiales existentes, referidas al año 1980. Por último, se hacen unas consideraciones sobre la prob1emática de este sector industria1 en Ga1icia y se apuntan algunas medidas para un mejor aprovechamiento y desarrollo..., [Abstract] The present concept of the terms “Industrial Minerals and Rocks" is described, and a brief revision of its historica1 deve1opment is made. Production and market data, from existing official statistics referred to 1980, are gi ven in order to make an evaluation of its economical incidence in Galicia. Finally, considerations about the problems of this area in Galicia are made, indicating sorne measures for a better utilization and industrial development of these mineral resources

[Resumen] Se lnicia el trabajo con la recogida de una muestra de 100 Kgrs. en un afloramiento descubierto en dicha zona del que, por el momento, no se conoce su geología y posibles reservas. La muestra en bruto se identifica mi nera1ógicamente medi ante· los métodos instrumenta1es usua1es y a continuación se somete a un proceso de lavado y clasificación granul ométrica. Las fracciones obtenidas se caracterizan desde el punto de vista técnico para su posible aplicación en las industrias del..., [Abstract] This work begins picking up a 100 Kgrs. sample from an outcrop di scovered in that area; geo1ogy and possible reserves are unknown at presente The bulk sample is mineralogically identified –by means of the current instrumental methods and subsequently washed and sized. The obtained fractions are characterized from technical point of view for their possible application in paper and ceramics industries. Finally and in view of obtained results, delamination and bl eaching tests for..., [Resume] O traballo iníciase coa recollida dunha mostra de 100 Kgrs. nun afloramento descuberto na devandita zona, do cal, polo momento, non se conoce a súa xeoloxía e posibles reservas. A mostra en bruto identifícase mineralóxicamente mediante os métodos instrumentáis usuais e seguidamente sométese a un proceso de lavado e clasificación granulométrica. As fraccións obtidas caracterízanse desde o punto de vista técnico pola súa posible aplicación nas industrias do papel e a cerámica. Pra...

[Resumo] A familia ven senda obxecto de atención preferente por parte de psicólogos, pedagogos, antropólogos, sociólogos, médicos, etc, e tal despliegue de interese científico non está nin moito menos inxustificado. A familia presenta un dos grupos sociais a través dos cales se vertebra o tecido social, pero tamén cumpre funcións esenciais para facilitar o desenvolvemento e a educación dos seus membros, e isto tanto nos aspectos relacionados coa intelixencia, o desenvolvemento da personalidade...

[Resumo] A Dirección Xeral de Ordenación Educativa da Consellería de Educación na Comunidade Galega inicia, durante o curso académico 1995/96, a implantación dun proxecto para a formación a distancia do profesorado nos niveis non universitarios que é pionero no contexto referencial do Estado Español no que respecta ó catálogo de accións formativas institucionalizadas e que presenta implicacións significativas de tipo funcional para a articulación da formación do profesorado en exercicio. Os...

[Resumo] A actual libre circulación de persoas, capitais e bens da Unión Europeia ten facilitado-lo encontro/choque entre persoas de moitas culturas tomando cada vez mais necesaria a comprensión de novas formas de organización económica, social e cultural. En similitude, urxe a necesidade de avaliar en que medida os varios servicios públicos e, específicamente, os Servicios de Orientación Vocacional están preparados para traballar com populacións de diferentes culturas. Neste sentido, o...

[Resume] A Formación Permanente do Profesorado galego (entendida como apoio continuado ó proceso de desenvolvemento profesional dos docentes) ocupa un lugar central e de máxima actualidade non só para os políticos e administradores, senón para a sociedade educativa en xeral. A Consellería de Educación da Xunta de Galicia redacta no ano 1990 un Plano Galego de Formación Permanente do profesorado cunha vixencia de cinco anos no que se define o marco referencial de actualización, perfeccionamento...

[Resumo] A presente comunicación ten como prinicipal obxectivo coñecer as actitudes, opinións e tamen as prácticas que sobre a denominada Educación Ambiental se levan a cabo nos centros de ensino da nosa provincia. Con tal motivo empregouse unha mostra de profesores de centros de ensino públicos e privados do Concello ós cales pasouselles un cuestionario na que reflectixen as súas opinións e actividades levadas a cabo neste eido. A experiencia foi feita no curso 96/97 sobre profesores que...

[Resumo] o presente traballo propúxose analizar as relación existentes entre a Orientación e a Educación para a Saúde,dende o punto de vista da Educación Infantil. Tendo en conta este obxectivo identificouse ó autoconcepto. Como parte fundamental do desenvolvemento dun proxecto de vida saudable e analizouse polo miúdo o concepto que de sí mesmo ten o neno/a de Educación Infantil. A continuación elaborouse un programa de mellora do autoconcepto con nenos de 5 anos pertencentes a un colexio do...

[Resumo] A presente comunicación pretende ofrecer unha panorámica dos servicios de orientación externa ós centros educativos non universitarios no ámbito das diversas Comunidades Autónomas, así como o seu encaixe no actual proceso de reforma educativa. Con tal fin analízanse as similitudes e diferencias destes servicios nas diferentes Comunidades en tomo ós seguintes elementos: Denominación, regulación, dependencia definición, ámbito de actuación, composición, modo de acceso a funcións. Dende a...

[Resumo] A educación infantil constitúe unha etapa educativa chea de NECESIDADES, ás que a escola ten que respostar dende distintos álnbitos. A ORIENTACIÓN PSICOPEDAGÓXICA ten un papel fundamental nesta etapa en todo o que se retire á formación axeitada e integral da personalidade dos alumnos/as. A_EDUCACIÓN PARA A SAÚDE pode axudar dun xeito moi importante nesa acción orientadora, a través de PROGRAMAS DE PREVENCIÓN E DESENVOLVEMENTO que, centrados na Educación Infantil, tenten respostar ás...

[Resumo] Neste traballo preséntase unha revisión xeral dos procedimentos para a avaliación da linguaxe a partir do estudo do comportamento comunicativo e desde as cuestións básicas que se desprenden do mesmo. Concretamente, se describen as probas de avaliación máis utilizadas no naso país, clasificándoas en relación ás dimensións ou habilidades lingüísticas que identifican e estudan. Se destacan, por outro lado, as limitacións que se desprenden da súa utilización, o mesmo que as principais...

[Resumo] Nunha democracia, a significación dos términos "calidade educativa" refírense á capacidade de adecuación da ensinanza aprendizaxe ás diferentes necesidades existentes na escala segundo os principios conceptuais de adaptación á diversidade e no intre dun proceso de fusión educativa. Para o cal, tódolos profesionais implicados haberán de colaborar na búsqueda daqueles modelos educativos propios, dacordo coas características de cada centro escolar e o seu entorno. Para poder...

[Resumo] o presente estudio ten como obxectivo analizar as atribucións do fracaso escolar levadas a cabo polos alumnos de Ensinanza Secundaria e comprobar se estes tenden a realizar atribucións causais internas do fracaso escolar. Os resultados do traballo, efectuado en 6 centros educativos da cidade de Santiago de Compostela entre 263 escolares de B.U.P., F.P. 1 e E.S.O., indican que, en xeral, o alumnado atribúe a responsabilidade do fracaso escolar a factores internos ó propio alumno. As...

Resumen] En este artículo se aborda la vertiente de la orientación profesional destinada a facilitar la inserción/reinserción laboral de los desempleados. Su contenido se estructura en tres apartados. En el primero, se exponen algunas características del mercado laboral que, en buena medida, explican la importancia que se le otorga a la orientación profesional en las políticas de empleo. En el segundo, se delimitan los procesos relacionados con el empleo en los que interviene la orientación..., [Abstract] This article discusses the role of career guidance in helping with the insertionlreinsertion the unemployed . This report has three parts. The first part deals with SOlne characteristics of the labour market wich, to a good extent, explain the importance of career guidance in employment policies. The second paIi outlines the processes related to eInployment in wich career guidance is involved: transition from school to job, job insertionlreinsertion and possibilities of job...

[Resumo] Existe gran unanimidade na literatura psicopedagóxica na consideración da diversidade do alumnado (en capacidades, gustos, intereses, actitudes, aptitudes...) como unha consecuencia directa, en xeral, da historia familiar e social vivida con anterioridade; e, en particular, das oportunidades que se van presentando ó longo da vida. Pretendemos analizar neste traballo o concepto de "diversidade sociocultural" e a súa incidencia directa no medio escolar, resaltando o importante..., [Abstract] In education psychology literature, there is great unanimity about the consideration of pupils' diversity (in capacities, likes and interests, attitudes, talent,...) on the whole, as a direct consequence of the family and social history lived and, particularly, from different chances that come up during their lives. In this project, we try to analize the concept of "sociocultural diversity" and its direct effect in the school circle, emphasizing the considerable role...

[Resumo] As intercorrelacións entre os tipos Holland na escala total, (obtidas a través dunha adaptación do Self-Directed Search -BE/98- a adolescentes galegos) nunha mostra de adolescentes galegos tenden á orde RIASEC e resultan moi similares ás doutros países. Os resultados deste estudio amparan o uso, con moderación, das interpretacións asociadas á teoría tipolóxica de Holland no noso contexto cultural e especialmente na praxe orientadora, [Abstract] The intercorrelations among the types Holland in the total scale, (obtained through an adaptation from the Self-Directed Search BE/98- to adolescens galician) in a Galician adolescens sample tend to the order RIASEC and result very similar to those of other countries. The results shelter the use, with moderation, of the Holland's tipology in our cultural context and of special way in the career guidance.

[Resumo] o propósito deste traballo que presentamos é amosa-la facticidade dunha "transferencia" de metodoloxías entre dous campos, a primeira vista, epistemoloxicamente moi distantes como son a intelixencia artificial e a orientación educativa. Esa "transferencia" entrámbolos dous diferentes saberes científicos , neste artigo, restrínxese ás seguintes cuestións: 1.- creación de ontoloxías e pseudo-ontoloxías que expliciten o coñecemento que se encerra no concepto "...

[Resumo] Os programas de educación para a carreira, sobre todo aqueles que están baseados no concepto evolutivo da madurez e a conducta vocacional, teñen como obxectivo básico promover a toma de decisións das persoas para a transición á vida adulta e utilizan o desenvolvemento do concepto de si mesmo como un elemento relacional básico para a futura toma de decisións académica e profesional dos xoves. Pero, a persoa apréndese de e na experiencia, esta aprende (autoaprende) do que fai e do...

[Resumo] caso que estamos a presentar nesta comunicación é o estudio de caso dun neno de 7 anos cun linguaxe moi pouco estructrurado a nivel expresivo (vocabulario pobre, ausencia de nexos -palabra frase-, sen ritmo na fala, confusións en fonemas, non pronuncia as consonantes nasais nin os sinfóns, etc.) e con dificultades na lingua escrita tanto a nivel comprensivo coma expresivo. Pódese dicir que posúe carencias nos catro sistemas que compoñen a linguaxe: fonolóxico, lexical, sintáctico-...

[Resumo] Para que nos centros públicos poidan desenvolverse procesos pedagóxicos que presten atención á diversidade en tódalas súas dimensións e axuden ós alumnos a logra-la necesaria autodirección a partir dun completo autocoñecemento e correspondente dotación e equipamento no que respecta a habilidades sociais e de vida, cómpre que teña lugar nos mesmos unha orientación académica e profesional destinada a tódolos alumnos de conformidade cos pricipios de prevención, desenvolvemento e...

[Resumo] A Educación Vial constitúe un dos contidos transversais do curriculum da Educación Primaria que máis inquedanzas ven despertando durante os últimos tempos entre os diferentes axentes educativos en xeral, e o profesorado en particular. Con este presuposto de partida, e como formadoras de futuros mestres na asignatura de Novas Tecnoloxías Aplicadas á Educación na Escola Universitaria de Formación do Profesorado de Ourense, consideramos relevante que os nosos alumnos se familiaricen con...

[Resumo] As Tecnoloxías da Información e da Comunicación (TIC) requiren un novo tipo de alumno/a, un alumno/a máis preocupado polo proceso que polo producto, preparado para a toma de decisións e para elixi-la ruta da súa aprendizaxe, é dicir, preparado para a autoaprendizaxe, o que abre un desafío ó sistema educativo preocupado unica e exclusivamente pola adquisición e memorización de información e a reproducción da mesma en función de patróns previamente establecidos. Estes medios reclaman a...

[Resumo] As intercorrelacións entre os tipos Holland na escala total, (obtidas a través dunha adaptación do Self-Directed Search -BE/98- a adolescentes galegos) nunha mostra de adolescentes galegos tenden á orde RIASEC e resultan moi similares ás doutros países. Os resultados deste estudio amparan o uso, con moderación, das interpretacións asociadas á teoría tipolóxica de Holland no noso contexto cultural e especialmente na praxe orientadora, [Abstract] The intercorrelations among the types Holland in the total scale, (obtained through an adaptation from the Self-Directed Search BE/98- to adolescens galician) in a Galician adolescens sample tend to the order RIASEC and result very similar to those of other countries. The results shelter the use, with moderation, of the Holland's tipology in our cultural context and of special way in the career guidance.

[Resumo] o propósito deste traballo que presentamos é amosa-la facticidade dunha "transferencia" de metodoloxías entre dous campos, a primeira vista, epistemoloxicamente moi distantes como son a intelixencia artificial e a orientación educativa. Esa "transferencia" entrámbolos dous diferentes saberes científicos , neste artigo, restrínxese ás seguintes cuestións: 1.- creación de ontoloxías e pseudo-ontoloxías que expliciten o coñecemento que se encerra no concepto "...

[Resumo] Os programas de educación para a carreira, sobre todo aqueles que están baseados no concepto evolutivo da madurez e a conducta vocacional, teñen como obxectivo básico promover a toma de decisións das persoas para a transición á vida adulta e utilizan o desenvolvemento do concepto de si mesmo como un elemento relacional básico para a futura toma de decisións académica e profesional dos xoves. Pero, a persoa apréndese de e na experiencia, esta aprende (autoaprende) do que fai e do...

[Resumo] Este estudo ten por obxectivo a análise das posíbeis relacións entre estereotipos de xénero e autoconceito-autoestima. Para tal propósito a mostra inicial de 842 alllnas e alunos de 20 e 40 da ESO das catro províncias galegas foi dividida en grupos atendendo ao grao de estereotípia, dos cais seleccionamos os mais extremos do contínuo: alunado non estereotipado (N = 229) e moi estereotipado (N =209). Os resultados indicaron que as alunas non estereotipadas obtiñan pontuacións mais...

[Resumo] Define-se o conceito de metacognição, discutindo-se algumas quest5es colocadas em tomo da própria conceptualização (metaconhecimento/controlo - ambos enfatizados ou considerados per se), tipo de conhecimento (declarativo, executivo e/ou condicional), sua natureza (consciente ou nao consciente), emergencia e desenvolvimento, fazendo-se referencia, igualmente, el pertinencia da sua consideração em áreas fundamentais da aprendizagem escolar, ilustrando-se com a apresentação de resultados..., [Abstract] The concept of metacognition is defined and sorne questions, risen by the construction of this concept itself, are discussed: metaknowledge/ control (taken separately or emphasized in their mutual relations), type of knowledge (declarative, procedural and/or conditional), nature (conscious or non-conscious), emergence and development. The pertinence of taking metacognition into account in fundamental areas of schoolleaming is also refered and illustrated by the presentation of..., [Résumé] Gn définit le concept de metacognition et on discute quelques questions, posées par la construction de cette définition conceptuelle elle-meme: metaconnaissance/control (considérés de per se ou mis en rapport), type de connaissance (déclaratif, exécutif et/ou conditionnel), nature (consciente ou non-consciente), émergence et développement. Gn réfere aussi la pertinence de tenir compte de la metacognition dans des domaines fondamentaux de l' apprentissage scolaire, qui est...

[Resumo] A través deste estudio preténdese realizar unha aproximación teórico - práctica á educación para a saúde e á orientación educativa, xustificando a relación entre ambas temáticas, que nos acerque á problemática e propostas de acción educativa coas que conviven os departamentos de orientación dos centros públicos de Educación Secundaria Obrigatoria da provincia de Ourense, mediante as aportacións dos orientadores/as de ditos centros, [Resumen] A través de este estudio se pretende realizar una aproximación teórico - práctica a la educación para la salud y la orientación educativa, justificando la relación entre ambas temáticas, que nos acerque a la problemática y propuestas de acción educativa con las que conviven los departamentos de orientación de los centros públicos de Educación Secundaria Obligatoria de la provincia de Ourense, mediante las aportaciones de los orientadores/ as de dichos centros., [Abstract] With this study we intend to establish a theoretical and practical approach of the health education and educational guidance. We intend to establish the relationship between both fields and to examine the problems and educational proposals the different guidance departments of the secondary schools in the province of Ourense are facing. We make use of the contributions of the guides working in this schools

[Resumo] Un problema que, en certa medida, obstaculiza a inserción laboral das persoas discapacitadas ten que ver coa falta de formación para o desenvolvemento dunha actividade profesional. O feito de que, por exemplo, as propostas formativas (presenciais e/ou e-learning) se esquezan -na maioría dos casos- das persoas que presentan discapacidade intelectual dificulta enormemente que estas poidan acceder a un sistema de formación profesional. A concreción de pautas didácticas, sen dúbida,..., [Resumen] Un problema que, en cierta medida, obstaculiza la inserción laboral de las personas discapacitadas tiene que ver con la falta de formación para el desarrollo de una actividad profesional. El hecho de que, por ejemplo, las propuestas formativas (presenciales y/o elearning) se olviden -en la mayoría de los casos- de las personas que presentan discapacidad intelectual dificulta enormemente que éstas puedan acceder a un sistema de formación profesional. La concreción de pautas didácticas...

[Resumo] As atribuizóns causais do rendimento, mediante as que o alunado outorga a certos tipos de causas a responsabilidade dos seus éxitos e fracasos, determinan en grande medida a motivación e a conduta de rendimento dos escolares. Pola sua parte, as metas académicas definen-se como conxuntos de crenzas, atribuizóns e afectos que regulan e dirixen a intención da conduta e en tal sentido implican formas diferentes de achegar-se, comprometer- se e responder as actividades de logro académico...., [Abstract] The causal attributions of academic performance, trough which secondary students concede a certain type of causes the liability for their successes and failures, determines to a great extent, students motivation and academic performace. On the side, the academic golas are defined as a set of beiefs, attributions and affections that control and leed behaviour purposes, its in that sense, that it involves different approachable methos like commitment and respond to academic activities...

[Resumo] Ensinar ciencias non é só mostrar conceptos, ideas e métodos de traballo. A docencia das ciencias experimentais ou factuais, pode fomentar o crecemento do alumno como persoa en relación. Para iso, é conveniente contextualizar á actividade científica dentro dun marco social, cultural e persoal, é dicir, tomaremos como punto de partida as correntes CTS e a ciencia intercultural. Todo isto, tendo en conta as implicacións da ciencia cós problemas que afectan a toda a humanidade;..., [Abstract] To teach sciences is not only to show concepts, ideas and work methods. The teaching of the experimental or factuals sciences can foment the student’s growth like relationship person. For that, it is convenient to locate the scientific activity inside a social, cultural and personal frame, that is to say, we will take as starting point the CTS and the intercultural science currents. Keeping in mind the science implications with the problems that affect the whole humanity; we will...

[Resumo] Os enfoques de aprendizaxe referen formas diferentes de abordar e enfrontar-se às actividades e tarefas escolares de acordo con unha determinada combinación de motivos e estratéxias. Esta liña de traballo iniciada por Marton, Entwistle e Biggs, e desenvolvida no noso contexto por Barca e Rosário, foi recentemente explorada entre o alunado galego de formación profesional de grau médio, a etapa educativa que conforma, xunto ao bacharelato, o ensino secundário pós-obrigatório. Os..., [Abstract] Learning approahes refer two different aspects of focusing school activities and work, according to a determined combination of motives and strategies. The researches has been recently explored amongst technical college students, in Galicia, being this training period, together with secondary school, what makes up post obligatory tuition in he spanish educative system. The results show that students basically apply two approaches from the learning process: — the deep aproach, with...

[Resumen] O proceso de desenvolvemento e cambios sociais que se viven na sociedade actual, e que afectan á infancia e á mocidade, lévannos a seguir esbozando actuacións de mellora da convivencia nos centros educativos que favorezan a situación de ensinanza-aprendizaxe nos mesmos. Pártese dunha reflexión sobre este fenómeno nun marco máis amplo da convivencia escolar, para describir, a continuación as medidas que a Comunidade Autónoma Galega pon en marcha coa creación do Observatorio Galego de..., [Abstract] The process of development and social changes lived at present, that concern the infancy and the youth, lead us to designing performances that improve the living together in the educational centers in favor of the situations of education - learning. We begin with a reflection on this phenomenon in a more wide frame of the school living together. Later we describe the measurements that the Autonomous Galician Community starts with the recent creation of the Galician Observatory of the...

[Resumo] Este artigo pretende mostrar e sistematizar os distintos procesos de participación ambiental iniciados desde o Centro de Educación Ambiental Polvoranca (Leganés, Madrid), procesos abertos coa poboación local, visitantes asiduos do parque periurbano onde se atopa este equipamento ambiental. Entendemos que, aínda que “cada proceso participativo é único, singular e irrepetible”, a súa divulgación –indagando na orixe, tendencias, pistas e interioridade– pode servir para achandar o camiño a..., [Abstract] This article has the intention of showing the different process of environmental participation at Centro de Educacion Ambiental Polvoranca (Leganes, Madrid). These processes are available to the local population who regularly visit this suburban park, which is home to the environmental equipment. Even though, each participative process is unique and singular in terms of origin, tendencies and traces, it can help to reach other similar initiatives. That is our intention in writing...

[Resumo] Os xardíns botánicos de hoxe en día desenvolven funcións que van máis alá das relacionadas co estudo e a conservación da diversidade vexetal. A educación ambiental converteuse nun dos principais puntos de preocupación para os xardíns botánicos e moitos destes aspiran a promover a idea de desenvolvemento sustentable nos seus visitantes. Porén, é posible que algúns dos programas educativos desenvolvidos nos xardíns botánicos presenten carencias respecto aos verdadeiros obxectivos da..., [Abstract] The botanic gardens carry out functions beyond those related to conservation of vegetative diversity. The environmental education has become one of the main concerns for botanic gardens promoting in visitors the idea of sustainable development. Nevertheless, it is possible that some educational programs were lacking in the environmental education’s true objectives, such as participation and commitment. Therefore, to outline the educational programs it is fundamentally important to...

[Resumo] A interpretación do patrimonio pode ser unha boa maneira de facilitar as conexións intelectuais e emotivas entre o visitante e os significados dos xardíns. Os xardíns históricos son os susceptibles de ser visitados, tanto por dispor dunha infraestructura que os fai accesibles como porque os usos permitidos teñan carácter marcadamente recreativo. Os visitantes que chegan a estos lugares non coñecen os seus valores patrimoniais e só teñen a intención de disfrutar de su tiempo libre, maís..., [Abstract] The interpretation of an asset can be an excellent method to promote the intellectual and emotional connections between visitors and a garden’s history. Historical gardens are visited as much for their accessible infrastructure as for its recreational use and when visitors arrive with the intention of enjoying their free time, they are usually unaware of the garden assets. However, historical gardens offer far more than just outdoor leisure, accounting for the importance of...

[Resumo] Vinte anos despois da aprobación do Plano Especial de Ordenación e Protección da Serra de Collserola, continúan vixentes os obxectivos establecidos referentes ao mantemento da estabilidade dos sistemas naturais, a preservación da diversidade biolóxica e paisaxística, a conservación do patrimonio cultural e a posibilidade de ofrecer novas oportunidades para o ocio e a aprendizaxe. Neste contexto, concebir a educación ambiental como parte integrante da planificación e da xestión do..., [Abstract] 20 years after the approval of the Special Programme of Planning and Protection of the Serra de Collserola, the objectives established with reference to the maintenance of the natural systems stability, the biodiversity and landscape preservation, the culture heritage conservation and the possibility of leisure and learning opportunities still prevails. In this context, environmental education becomes an integral part of management planning within the Park, an strategy to establish...

[Resumo] As bolboretas diúrnas son un excelente grupo de bioindicadores que nos permite comprobar que se están a producir cambios nos ciclos biolóxicos das especies. Identificar e facer un seguimento de bolboretas diúrnas é moi doado; a creación de xardíns de bolboretas supón un interesante recurso didáctico que facilita, entre outras moitas cousas, este labor., [Abstract] The creation of butterfly gardens provide interesting educational sites and allow us to monitor change within the biological cycle of species present. Day-flying butterflies are excellent bioindicators, easy to identify and monitor and provide proof that a change is taking place.

[Resumo] Os xardíns botánicos non poden entenderse só como coleccións de magníficos exemplares; teñen un importante papel social (educativo, de ocio e tamén estético), ambiental (pulmón verde) e científico (investigación, preservación da biodiversidade e conservación fitoxenética). O Xardín Botánico de Caracas ten unha interesante colección de plantas vivas (200 000 plantas sementadas de 2000 especies diferentes) expostas de forma temática. Inicialmente eran plantas da xeografía venezolana..., [Abstract] Botanic gardens are more than just a collection of plant specimens; they also provide important roles within leisure, conservation, environmental education and scientific research. The botanic garden of Caracas contains a living collection of over 200,000 plants, which represents 2000 different species. Originally, the collection comprised of native Venezuela plants and then expanded through scientific expeditions, exchanges and donations from collectors. Caracas botanic garden...

[Resumo] Preséntase un proxecto de Parque Forestal. O deseño e concepción do proxecto baséase no aproveitamento dunhas circunstancias favorables especiais: a existencia dunha finca de propiedade pública, xestionada pola administración forestal, situada a escasa distancia do centro de referencia para a educación ambiental en Galicia, o CEIDA, e dotada de infraestruturas e equipamentos susceptibles de uso social e educativo. Resáltase o potencial do sitio para converterse nun parque..., [Abstract] The forestry park concept is presented as a design project based on the favourable circumstances which exists on public property land and managed by forestry administration. The land in question is closely situated to the reference centre of environmental education in Galicia, CEIDA, which can provide the infrastructure and equipment necessary for social and educational use. This area has the potential to attract public interest as a periphery park and broaden the educative...

[Resumo] Seguindo a liña encetada en 2007 para lograrmos ámbitos de traballo máis sustentables e con menor pegada de carbono, WWF España presentou a finais de 2008 a campaña OFFicinas Eficientes, a través da cal pretende pór ao alcance de todo tipo de entidades, en particular as pemes e organizacións do terceiro sector, ferramentas e orientacións prácticas que lles permitan reducir as súas emisións de dióxido de carbono e mellorar a xestión enerxética das súas oficinas e centros de traballo...., [Abstract] Following the line iniciated in 2007 to achieve areas of work more sustainable with less carbon impact, WWF Spain presented at the end of 2008 campain “Efficient officies” through which it covers all kinds of entities, in particular small companies and third sector organisations, tools and practical guidance that will allow them to reduce their cardon dioxide emissions and improve energy management within their offices and centres of work. As a part of the project, WWF provides a...

[Resumo] A Estratexia Calenciana ante o Cambio Climático (EVCC) é o instrumento de acción pública da Generalitat Valenciana para definir e coordinar as accións de mitigación e adaptación a este fenómeno. A EVCC avanza un conxunto de 125 disposicións estruturadas en 8 áreas de actuación, entres as cales establece un conxunto de medidas de información, comunicación, formación e cooperación cidadá, instrumentos clave para lle transmitir á sociedade a complexidade, relevancia e urxencia deste..., [Abstract] Valencia strategy in view of climate change (VECC) is the Generalitat Valenciana instrument to coordinate adaptation to this phenomenon and define other mitigation actions. VECC comprises of a group of 125 arrangements structured within 8 different fields to set up information measurements, communication, training and public cooperation. These are essential instruments to inform society of the complexity, importance and urgency on adequate behaviour and life styles to bring down...

[Resumo] Dentro do programa do V Seminario sobre Educación, Comunicación e Participación fronte ao Cambio Climático, celebrado no CENEAM en abril de 2009, fixen unha breve presentación denominada «Cotas domésticas de carbono» que, como era de agardar, suscitou un vivo debate. Neste artigo, á parte de esbozar os trazos xerais da idea, trato de contextualizala e achegar algunha reflexión persoal tanto sobre os aspectos que me parecen interesantes como respecto daqueles máis discutibles. Confío en..., [Abstract] On the V Seminar about Education, Communication and Participation against Climate change celebrated at CENEAM in April 2009, there was a brief communication titled “Carbon domestic bound” that, as expected, started an intense debate. This article, apart from addressing the issues, provides personal conclusions about various aspects which were presented.

[Resumo] Este artigo é o resultado dunha investigación sobre as representacións sociais a respecto do cambio climático. Creáronse tres grupos de discusión, dous urbanos e un rural, na procura de coñecermos o discurso da cidadanía de ambos os sexos, en dúas xeracións de idade (mozos adultos e adultos mozos) de que a identidade, os valores e o estilo de vida non se definen a priori por ser o ambiental un aspecto dominante. As conclusións amosan un consenso canto á importancia e urxencia de actuar..., [Abstract] This article is the result of a research on social representation due to climate change. Three discussion teams were created, two were urban and one rural, so that both male and female citizens, youngsters and adults could discuss on the fact that identity, values and life style “a priori” are not defined on the basis of environment. The conclusions reached, highlighted the importance of urgent action on climate change, its increasing rate due to human society and the need for...

[Resumo] Preséntase como estratexia para reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro o fomento dunha publicidade responsable fronte ao cambio climático. Recóllense as posibles conexións entre a educación ambiental e a publicidade e as estratexias que deben seguirse na aula. Faise unha análise da denominada publicidade ecolóxica. Propóñense códigos de boas prácticas na publicidade de automóbiles e transporte aéreo en relación co cambio climático e o aforro enerxético. Formúlase a..., [Abstract] Introducing as a strategy to reduce emissions of greenhouse gases an advertisement promoting responsible climate change. Lists the possible links between environmental education and publicity, and strategies to follow in the classroom. An analysis is made of the so-called eco-advertising. Proposed code as of good practices in the advertising of cars and air transport in relation to climate change and energy saving. It proposes the creation of an Observatory of Advertising and Climate...

[Resumo] O cambio climático é o principal problema socioambiental que enfronta a nosa civilización, pola súa magnitude, velocidade e efectos, atopámonos cun dos principais retos como sociedade ao tratarse dun problema de orixe antrópico. A Educación Ambiental ten ante si o enorme desafío de contribuir na búsqueda de solucións, para o que é necesario facer unha revisión das prioridades de acción, dos programas que se executan e dos ámbitos de actuación en novos escenarios. Nesta liña, o CEIDA,..., [Abstract] Climate change is the main socio-environmental problem that faces our civilization. Its magnitude, rate and effect make a challenge for society due to its anthropological origin. Environmental education has the greatest achievement of finding solutions thus revising priority actions, setting up programs and subject areas of new scenarios. Following this line, Ceida, as a Galician centre of reference, is committed to lead education and dissemination measures in different spheres:...

[Resumo] Dende unha perspectiva investigadora mixta (cuantitativo-cualitativo), preténdese analizar a representación social que se está a construír entre os alumnos de educación secundaria de cara a facilitar a comprensión do cambio climático (en diante CC) como fenómeno complexo. Para iso, os alumnos empregaron unha técnica proxectiva como o debuxo, combinado co elemento textual, para elaborar as súas narracións; a metáfora e a icona son dous recursos expresivos analizados. Os resultados..., [Abstract] The social representation among secondary school students is analysed based on a mixture perspective research (quantitative-qualitative), in view of ease the understanding of climate change (CC) as a complex phenomenon. In doing so, students applied a design technique such as drawing combined with textual elements to compose narrations. Metaphors and icons are both expressive resources analysed. The results and analysis instruments built throughout the process, allow us to highlight...

[Resumo] O crecemento continuado, sen límites e exponencial, é a formulación dominante no último medio século nun planeta con límites, finito. Trátase dun proxecto de desenvolvemento inxusto e imposible de estender a toda a poboación, por iso é imprescindible introducir a noción do límite nos ámbitos político e educativo á vez, tarefa que non vai ser nin doada nin agradable. O movemento social polo decrecemento promove un proceso de transformación radical porque cómpre cambiar as institucións,..., [Abstract] The exponential increased, continuous and unlimited growth within the last half century give us the definition of a limited, finite planet. It is an unbalance development project and not possible to extend to the whole population. Therefore it is inevitable to introduce limits on the political and education levels, a tough and difficult task. The social movement for the decreasing economy promotes a radical transformation process due to necessity in changing institutions, mentalities...

[Resumo] A urxencia de actuar para minimizar as consecuencias do cambio climático (CC) e para facilitar a adaptación das sociedades humanas ao seu impacto inevitable fai cada vez máis necesario considerar o “factor social” no deseño das políticas de resposta. Por “factor social” entendemos o conxunto de dimensións que definen a representación social que do CC está construindo a sociedade, desde a información científica que se integra e reelabora na cultura común, ata as valoracións sobre o seu..., [Abstract] It is essential to consider the “social factor” in the design of response policies in order to minimise the consequences of climate change (CC) and help ease the adaptation of world population to its inevitable impact. The concept of “Social factor” comprises a group of social dimensions that society is building upon CC, such as scientific information formed within culture, the evaluation of potential threats and attitudes associated with the problem. This article examines data from...

[Resumo] A adopción de fórmulas orientadas a reducir o consumo de enerxía ou as emisións de gases de efecto invernadoiro (GEI) abre novas oportunidades para os comportamentos emisores ou engade novos atractivos aos xa posibles. Estes efectos secundarios recortan os aforros potenciais que poderían obterse con estas iniciativas. O presente artigo describe brevemente algúns destes efectos rebote e analiza as súas causas e protagonistas, así como os principais tipos de resposta no comportamento que..., [Abstract] It is necessary to have new formulas for reducing energy consumption and greenhouse gases emission creating new opportunities for emission behaviour: side effects cut potential savings obtained through these initiatives. This article briefly describes some of these boomerang effects and analyses causes and actions along with the main types of behaviour response. Furthermore, it identifies challenges of the boomerang effect within communication and environmental education.Boomerang...

[Resumo] O cambio climático é percibido como un dos maiores problemas a que se enfronta a humanidade, e pouco e pouco esta percepción está a se estender a todos os ámbitos sociais. Neste artigo centrámonos no consumo doméstico e na súa relación co cambio climático, pois unha análise do contexto fíxonos concluír que unha ferramenta útil para contribuír a se mitigar o cambio climático desde o ámbito do consumo doméstico consiste en ofrecerlles aos consumidores unha información sinxela, mais..., [Abstract] Climate change is perceived as one of the biggest problems faced by Humanity. Gradually this perception is spreading to all areas of society. In this article we focus on domestic consumption and its relation to climate change. The context analysis has made us conclude that a useful tool for contributing to climate change mitigation from the area of domestic consumption is to offer consumers a simple, but objective and transparent about the corporate impacts on the climate. Some...

[Resumo] Dende 2006 a fins de 2008 desenvolveuse o proxecto SEREA Actividades complementarias da pesca e do marisqueo, que reuniu a Organizacións pesqueiras, Administracións, Universidades e Centros de Innovación e Divulgación de tres rexións pesqueiras de europa: Galicia, Bretaña e Cerdeña. O obxectivo principal foi impulsar a creación dun modelo de reestruturación socioeconómica e laboral no sector pesqueiro de baixura, dende unha filosofía de promoción da participación social na xestión do..., [Abstract] From 2006 to the end of 2008, the SEREA project, Fishing and Shellfishing Supplementary Activities, brought together fishing organizations, public administrations, universities and innovation and dissemination centers from three fishing regions in Europe: Galicia, Brittany and Sardinia. The main goal was to promote the creation of a social, economic and labor restructuration model in the coastal fishing sector, based on the philosophy of promoting social participation in the...

[Resumo] Os Relatorios do Desenvolvemento Humano, publicados polo Programa das Nacións Unidas para o Desenvolvemento dende a década dos noventa, conteñen un conxunto de importantes referentes pedagóxicos para validar a necesidade dunha Educación Social e Ambiental de marcado carácter ético, cívico e político. Con tal hipótese, a lectura do concepto Desenvolvemento Humano, institucionalizado no seno da Organización das Nacións Unidas, suxire que a educación ten que servir para ampliar as opcións..., [Abstract] The Human Development Reports, published by the United Nations Development Program since the 1990’s, contain a set of important pedagogical referents to justify the need for a Social and Environmental Education of a markedly ethical, civic and political nature. Based on such a hypothesis, the reading of the concept of Human Development, institutionalized at the heart of the United Nations Organization, suggests that education must serve to widen the options of different people and...

[Resumo] O ecoturismo é unha modalidade turística ambientalmente responsable na cal os usuarios gozan en contacto coa natureza e con diversas manifestacións culturais, propiciando un involucramento activo e socio-economicamente benéfico das poboacións locais. Á súa vez, pode constituírse nunha ferramenta fundamental para mellorar a calidade de vida dos seus habitantes, contribuír á conservación da biodiversidade e ao rescate do patrimonio cultural dunha determinada rexión. Neste contexto,..., [Abstract] Ecotourism is an environmentally responsible modality in which the users enjoy being in contact with nature and with varied cultural expressions, encouraging an active involvement that is socio-economically beneficial for the local population. At the same time, it may become a fundamental tool to improve the inhabitants’ quality of life, contribute to the biodiversity conservation, and rescue the cultural patrimony of a determined region. In this context, work has been being carried...

[Resumo] Os danos ao medio ambiente foron despertando na humanidade a sensibilidade á necesidade de cambio. Os estudos ambientais e ecolóxicos multiplicáronse e a aparición dos sucesivos desastres impuseron de feito a necesidade de intervir en todos os niveis educativos. Así, o concepto de educación ambiental evolucionou a un estilo máis conservacionista cara a preocupación centrada principalmente na educación, pasando recientemente por un período no que a sustentabilidade é a chave. Esta..., [Abstract] The environmental threats have been awakening human sensitivity to a deep change. The ecological and environmental studies have been increasing and the constant environmental disasters have obliged people to strongly interfere in all educational levels. Thus the Environmental Educational Concept has evolved from a conservative view to a constant worry focused on education. It has passed through a stage in which sustainability is the main issue. The evolution of this concept reflects...

[Resumo] Co fin de abordar a problemática enerxética no ámbito do desenvolvemento dos municipios cubanos, a Redenerg (Rede Nacional de Xestión do Coñecemento en Enerxía) desenvolveu unha ferramenta de xestión do coñecemento denominada NOME (nodos municipais de enerxía) que permite organizar o capital intelectual do municipio na temática enerxética, co obxectivo de apoiar os gobernos municipais na xestión dos problemas enerxéticos vinculados ao desenvolvemento local municipal. A experiencia da..., [Abstract] In order to tackle the energy problem in the development of the Cuban municipalities, Redenerg (National Network for Energy Knowledge Management) developed a knowledge management tool known as NOME (municipal energy nodes) that allows the intellectual capital in energy matters within the municipality to be organized, in order to support municipal governments in the management of energy problems linked to local municipal development. The experience of setting up NOME in four...

[Resumo] Este articulo non é só un compendio de normas sobre o deseño gráfico aplicado á Interpretación do Patrimonio, senón un manifesto sobre o que é un interprete grafico e cal é a situación destes/as profesionais a día de hoxe. O traballo do interprete grafico circunscríbese dentro do que se denomina Interpretación do Patrimonio “non persoal” realizada por un interprete non presente no momento da visita do público e levada a cabo por medio de elementos de comunicación grafica. Un artigo que..., [Abstract] This paper is not just a summary of graphic design rules applied to Heritage Interpreting, but a manifesto regarding what a graphic interpreter is and in what situation these professionals are nowadays. The work of a graphic interpreter is included in “non personal” Heritage Interpretation, done by an interpreter who is not present at the time of the public’s visit and carried out through elements of graphic communication. The paper tries to shed some light on a complex, undervalued...

[Resumo] Ao longo do último tercio do século XIX a loita antituberculosa foise acentuando en todos os países europeos como medida de protección á infancia que se atopaba en período curable e non propagable da enfermidade. Vanse fundando establecementos destinados a este fin, como por exemplo, os sanatorios marítimos -con gran presenza e importancia en moitos países europeos- para combater e destruír na medida do posible o bacilo da tuberculose. En 1910 España abre por primeira vez..., [Abstract] Throughout the last quarter of the 19th century, the struggle against tuberculosis intensified in all European countries as a means of protecting children who were in the curable and non- contagious stages of the disease. Different institutions began to be built for this purpose, such as seaside sanatoriums -with great presence and relevance in many European countries- in order to fight and destroy, as far as possible, the tubercle bacillus. In 1910 Spain opened the first...

[Abstract] In the 1980’s, important social movements formed around an ecological conscience, but also around a strategic conscience. Regarding the later, there was a democratization and an appropriation of the knowledge that had almost always been reserved for the military, and a growing perception of the reciprocity of security. At the same time, different indications made it necessary to articulate the struggle for peace and the struggle for the preservation of the environment. Some years...

[Resumo] A pedagoxía ambiental como concepto pode levarnos a multitude de aproximacións. As súas expresións son tan numerosas como o foron as experiencias educativas ambientais levadas a cabo nos trinta e catro anos transcorridos desde a moi coñecida reunión mundial en Belgrado de 1975. Tres décadas de diversidade de enfoques, accións e metodoloxías aplicadas que no caso de América Latina foron singularmente creativas e conformaron unha fermosa e vibrante danza que presento en sete pasos que..., [Abstract] Environmental pedagogy as a concept can lead us to a myriad of approaches. Its expressions are as varied as the environmental education experiences carried out in the thirty-four years that have elapsed since the well-known world meeting in Belgrade in 1975. Three decades of a diversity of approaches, actions and applied methodologies which, in the case of Latin America, have been uniquely creative and shaped a beautiful and vibrant dance. I would like to describe it here in seven...

[Resumo] A finalidade deste artigo é “deconstruír” a traxectoria da educación ambiental (EA) para intentar ir alén da visión histórica lineal, descontextualizada, sen suxeitos e sen conflitos, que predomina na literatura deste campo. As versións institucionalizadas adoitan partir da Conferencia de Estocolmo (1972) e rematar coa última celebración consagrada polo sistema das Nacións Unidas, fito que lle corresponde, hoxe por hoxe, ao IV Congreso Internacional sobre Educación Ambiental Tbilisi +..., [Abstract] The purpose of this paper is to “deconstruct” the trajectory of Environmental Education (EE) in order to try to go beyond the lineal historical view, decontextualized, without subjects and without conflicts, that predominates in the literature on this field. The institutional versions usually begin with the Stockholm Conference (1972) and finish with the last celebration established by the United Nations system, a milestone that is nowadays held by the 4th International Conference on...

[Resumo] Neste artigo contéñense algunhas consideracións a propósito do axuizamento de Manuel Curros Enríquez por causa da publicación do seu poemario Aires d´a miña terra, no centenario da súa morte e da chegada dos seus restos mortais á cidade da Coruña, con especial referencia ao labor realizado por José Manuel Paz Novoa, Manuel Mella Montenegro e Luciano Puga Blanco., [Abstract] Some considerations can be found at this paper about the Manuel Curros Enríquez criminal process, caused by the publication of his poetry book Aires d´a miña terra, at the centenary of his death and his mortal remains arrival to the city of A Coruña, with special reference to the work of José Manuel Paz Novoa, Manuel Mella Montenegro and Luciano Blanco Puga.

[Resumen] Este trabajo pretende reflexionar sobre la conveniencia de mantener, como par- cela académica, a la más antigua de las disciplinas jurídicas: el Derecho Romano. Es oportuno por cuanto pueda verse afectado, por la aplicación y desarrollo del RD 1393/2007, de 29 del 10, sobre la ordenación de las enseñanzas universitarias oficiales. Responde al momento actual de construcción del Espacio Europeo de Educación Superior y al compromiso del Gobierno español de que en el año 2010 todas las..., [Abstract] This work tries to reflect on the convenience of keeping, as an academic field, the most ancient of the legal disciplines: Roman Law. It is appropriate, because of how much it could be affected by the application and development of Royal Decree 1393/2007 of October 29th concerning the arrangement of official university education. It corresponds to the current moment of construction of the European Space of University Education and to the commitment of the Spanish government’s;...

[Resumo] Este artigo contén unha edición do romance que María Francisca de Isla y Losada lle enviou a Diego Antonio Cernadas y Castro entre 1774 e 1777. Alén disto, ofrécese nel un estudo lingüístico da peza, da que pode extraerse importante información sobre o galego oral e escrito do século XVIII., [Abstract] This article contains an edition of the poem that was sent by María Francisca de Isla y Losada to Diego Antonio Cernadas y Castro between 1774 and 1777. In addition, a lin- guistic study of this poetic text is offered. Important information on oral and written Galician of the 18th century can be gathered from it.

[Resumo] O presente traballo pretende mostrar, de maneira xeral, as principais características lingüís- ticas da obra do ortigueirés Ramón Armada Teixeiro, un dos autores inxustamente esqueci- dos do noso rexurdimento lingüístico e literario, a pesar de ter traballado durante toda a súa vida en múltiplos ámbitos, sempre a prol do galego e da Galiza. Para que non fique no esquecemento presentamos este estudo, facendo unha primeira aproximación á intensa tra- xectoria vital do autor así como unha..., [Abstract] The present paper intends to generally highlight the prinicpal linguistic features of Ramón Armada Teixeiro’s work. Despite his lifetime efforts in supporting Galiza and its people wiyh multiple concerns, this author from Ortigueira has been one of the unjustly forgotten writers from our linguistic and literary Rexurdimento. Therefore, the aim of this study is to prevent Teixeiro’s figure from falling into the oblivion by carring out this study. This paper is the first approach to...